Κοινωνικός διάλογος για το ασφαλιστικό
Σχόλια για την εισήγηση του Υπουργού Εργασίας
Απρόβλεπτες εξελίξεις σε μισθούς, συντάξεις - ασφαλιστικά θέματα, μετά την επιτήρηση και την υπαγωγή της χώρας στο άρθρο 126 παραγρ. 9 της συνθήκης της Λισαβόνας.
Η κυβέρνηση άνοιξε τα χαρτιά της για το ασφαλιστικό. O υπουργός Εργασίας μετά τη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων, ανακοίνωσε τις προτάσεις για το ασφαλιστικό, που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα, τις Δ.Ε.Κ.Ο. και τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, ενώ εξαιρούνται οι Ένοπλες Δυνάμεις-στρατιωτικοί και τα Σώματα Ασφαλείας.
Η συνταξιοδότηση των δημόσιων υπάλληλων θα αποτελέσει πεδίο βασικής διαπραγμάτευσης για τα όρια συνταξιοδότησης με τις Βρυξέλλες, σε μια εποχή μάλιστα που τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα δεν δίνουν πολλά περιθώρια για μεγάλες ελπίδες όσον αφορά κάποιες μεταβατικές διατάξεις συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας θεωρούν το θέμα επείγον και άνισο μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών, επικαλούμενοι αποφάσεις και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου περί εξίσωσης ηλικιών συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στο δημόσιο με την αιτιολόγηση του επαγγελματικού ταμείου και όχι του ασφαλιστικού για τους δημόσιους υπαλλήλους.
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι αυτός ο χαρακτηρισμός πρόκειται περί λάθους πολιτικών χειρισμών του θέματος, προγενέστερα με αρνητικές επιπτώσεις.
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θα πρέπει σύντομα να απαντήσει με σαφήνεια στα ερωτήματα των πολιτών για το ασφαλιστικό και την πολιτική μισθών, επιδομάτων, ελαστικών μορφών εργασίας, εργασιακά θέματα για να καταλαγιάσει ο έντονος προβληματισμός και ο πανικός που υπάρχει. Συνέπεια της κατάστασης οι ομαδικές παραιτήσεις δημοσίων υπαλλήλων αλλά και ασφαλισμένων στο ΙΚΑ με χιλιάδες αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Σήμερα παρατηρείται αύξηση αιτήσεων συνταξιοδότησης κατά 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2009.
Το γεγονός αυτό και με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα των Ταμείων οδηγούν στο συμπέρασμα την αδυναμία πληρωμών των συντάξεων και την δημιουργία ενός ακόμα μεγάλου προβλήματος στη χώρα. Σήμερα παρακολουθούμε το Ταμείο Προνοίας των δημοσίων υπαλλήλων να αδυνατεί να πληρώσει το λογαριασμό εφάπαξ σε περίπου 20.000 συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους.
Οι μαζικές συνταξιοδοτήσεις στο δημόσιο θα φέρουν διάλυση στο σύστημα με απρόβλεπτες διαστάσεις δημοσιονομικές αλλά και διοικητικές.
Στις προτάσεις του υπουργείου αναφέρονται δομικές αλλά και διοικητικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα.
1) Απαγορεύεται με νόμο η εθελουσία έξοδος, μπαίνει μαχαίρι στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
2) Θεσμοθετείται βασική σύνταξη προνοιακού χαρακτήρα για ανασφάλιστους με εισοδηματικά κριτήρια που θα καταβάλλεται από κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού και με βάση τη σημερινή προνοιακή σύνταξη Ο.Γ.Α.
3) Δε θα θίγονται θεμελιωμένα και ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα σήμερα.
4) Αυξάνεται κατά 2 χρόνια ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης ως το 2015, εδώ χρειάζεται περισσότερη σαφήνεια και μεταβατικές διατάξεις εφαρμογής.
5) Εξισώνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών-γυναικών στο δημόσιο από το 2013 με οροφή τα 65 έτη. Δεν υπάρχει διευκρίνιση για μητρότητα-πολύτεκνες μητέρες,
6) Αλλάζει ολόκληρο το πλαίσιο απονομής αναπηρικών συντάξεων με νέα κριτήρια.
7) Χρόνιες ασθένειες, δεν θα επανεξετάζονται π.χ. σύνδρομο Dαwn, σκλήρυνση κατά πλάκας αφαίρεση άνω και κάτω άκρων κλπ.
8) Σταδιακή εφαρμογή με μεταβατικές διατάξεις απονομής σύνταξης λόγω μητρότητας με οροφή το 55ο έτος της ηλικίας εάν στο 50ο έτος υπάρχει ανήλικο παιδί και τουλάχιστον 5500 ημέρες ασφάλισης για ασφαλισμένες πριν το 1993 και 6000 ημερομίσθια για ασφαλισμένες από 1/1/1993 και μετά.
9) Δεν καταργείται το Ε.Κ.Α.Σ.,αλλά αυξάνονται οι κλίμακες χορήγησης.
10) Χορήγηση σύνταξης με 37 χρόνια ασφάλισης ακόμα και με διαδοχική ασφάλιση. Απομένει να διευκρινιστεί σε ποια ηλικία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας ή στο 60ο έτος π.χ.
11) Θεσμοθετούνται νομοθετικές ρυθμίσεις για περιορισμό της σπατάλης στις δαπάνες υγείας, φαρμάκων, παροχών σε είδος και χρήμα.
12) Μηχανογραφούνται όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και συνδέονται μεταξύ τους μηχανογραφικά για τη γρήγορη απονομή συντάξεων και τον έλεγχο δαπανών.
13) Οριοθετείται η αναλογική σύνταξη και πριμοδοτείται η ανταποδοτική σύνταξη ανάλογα με τον αριθμό των ημερομισθίων. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η αρχή της ανταποδοτικότητας μεταξύ άλλων εξασφαλίζει τη μείωση της εισφοροδιαφυγής εάν συνοδεύεται και από το ύψος των αποδοχών με συμμετοχή στο ύψος της σύνταξης.
14) Θέμα ουσίας προκύπτει από την πρόθεση υπολογισμού του ύψους της σύνταξης από το σύνολο των αποδοχών επί όλου του ασφαλιστικού βίου έστω και αν η ρύθμιση αυτή θα ξεκινήσει από το 2018 και μετά. Το αποτέλεσμα θα είναι αρνητικό για τους ασφαλισμένους εάν δεν προστεθεί ανάλογη ποσόστωση μαθηματικού τύπου με βαθμό μη ουσιαστικής μείωσης των συντάξεων άλλως οι συντάξεις ανάλογα με τον ασφαλιστικό βίο θα μειωθούν από 10% έως και 30%. Το ισχύον σήμερα σύστημα απονομής σύνταξης ως προς το ποσό έχει να κάνει με το ύψος των ακαθαρίστων αποδοχών της καλύτερης πενταετίας της τελευταίας δεκαετίας.
15) Αναστέλλονται οι συντάξεις για συνταξιούχους κάτω των 55 ετών εφόσον είναι παλιός ασφαλισμένος εάν εργάζεται. Μειώνεται η σύνταξη για συνταξιούχους άνω των 55 ετών από το ποσό των 770 ευρώ και για 70% στο υπόλοιπο π.χ. σύνταξη 1300 ευρώ μείωση στο πλέον των 770 ευρώ κατά 70%.
16) Διαχωρισμός κλάδου υγείας από τον κλάδο σύνταξης σε βάθος χρόνου. Εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι ο διαχωρισμός να συμβεί τάχιστα για περισσότερο έλεγχο στις δαπάνες σε όλα τα επίπεδα.
Σε κάθε περίπτωση οι όποιες αλλαγές πρέπει να είναι σοβαρές σε όλα τα επίπεδα σε μια εποχή μεγάλης οικονομικής στενότητας με ασφαλιστικά ταμεία να ασφυκτιούν οικονομικά, τα ελλείμματα να παρουσιάζουν φαινόμενα λερναίας Ύδρας.
Η κάθε απόφαση πρέπει να αποτελεί πειστικό κριτήριο θωράκισης και ύπαρξης του συστήματος για το παρόν και το μέλλον με μέτρα σοβαρά αποτελεσματικά που θα δώσουν χρονικούς ορίζοντες σε ένα ασφαλιστικό σύστημα με χιλιάδες παθογένειες, το οποίο πληρώνουν οι σημερινές γενιές με αβέβαιο το ασφαλιστικό τους μέλλον.
(Γιάννης Σωπασής, Συνεργάτης της Επιστημονικής Ομάδας της Epsilon Net)
Σχόλια για την εισήγηση του Υπουργού Εργασίας
Απρόβλεπτες εξελίξεις σε μισθούς, συντάξεις - ασφαλιστικά θέματα, μετά την επιτήρηση και την υπαγωγή της χώρας στο άρθρο 126 παραγρ. 9 της συνθήκης της Λισαβόνας.
Η κυβέρνηση άνοιξε τα χαρτιά της για το ασφαλιστικό. O υπουργός Εργασίας μετά τη συνεδρίαση της αρμόδιας επιτροπής εμπειρογνωμόνων, ανακοίνωσε τις προτάσεις για το ασφαλιστικό, που αφορούν τον ιδιωτικό τομέα, τις Δ.Ε.Κ.Ο. και τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ, ενώ εξαιρούνται οι Ένοπλες Δυνάμεις-στρατιωτικοί και τα Σώματα Ασφαλείας.
Η συνταξιοδότηση των δημόσιων υπάλληλων θα αποτελέσει πεδίο βασικής διαπραγμάτευσης για τα όρια συνταξιοδότησης με τις Βρυξέλλες, σε μια εποχή μάλιστα που τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα δεν δίνουν πολλά περιθώρια για μεγάλες ελπίδες όσον αφορά κάποιες μεταβατικές διατάξεις συνταξιοδότησης των δημοσίων υπαλλήλων. Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας θεωρούν το θέμα επείγον και άνισο μεταξύ των ευρωπαίων πολιτών, επικαλούμενοι αποφάσεις και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου περί εξίσωσης ηλικιών συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών στο δημόσιο με την αιτιολόγηση του επαγγελματικού ταμείου και όχι του ασφαλιστικού για τους δημόσιους υπαλλήλους.
Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι αυτός ο χαρακτηρισμός πρόκειται περί λάθους πολιτικών χειρισμών του θέματος, προγενέστερα με αρνητικές επιπτώσεις.
Σε κάθε περίπτωση η κυβέρνηση θα πρέπει σύντομα να απαντήσει με σαφήνεια στα ερωτήματα των πολιτών για το ασφαλιστικό και την πολιτική μισθών, επιδομάτων, ελαστικών μορφών εργασίας, εργασιακά θέματα για να καταλαγιάσει ο έντονος προβληματισμός και ο πανικός που υπάρχει. Συνέπεια της κατάστασης οι ομαδικές παραιτήσεις δημοσίων υπαλλήλων αλλά και ασφαλισμένων στο ΙΚΑ με χιλιάδες αιτήσεις συνταξιοδότησης.
Σήμερα παρατηρείται αύξηση αιτήσεων συνταξιοδότησης κατά 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2009.
Το γεγονός αυτό και με δεδομένα τα οικονομικά προβλήματα των Ταμείων οδηγούν στο συμπέρασμα την αδυναμία πληρωμών των συντάξεων και την δημιουργία ενός ακόμα μεγάλου προβλήματος στη χώρα. Σήμερα παρακολουθούμε το Ταμείο Προνοίας των δημοσίων υπαλλήλων να αδυνατεί να πληρώσει το λογαριασμό εφάπαξ σε περίπου 20.000 συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους.
Οι μαζικές συνταξιοδοτήσεις στο δημόσιο θα φέρουν διάλυση στο σύστημα με απρόβλεπτες διαστάσεις δημοσιονομικές αλλά και διοικητικές.
Στις προτάσεις του υπουργείου αναφέρονται δομικές αλλά και διοικητικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα.
1) Απαγορεύεται με νόμο η εθελουσία έξοδος, μπαίνει μαχαίρι στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
2) Θεσμοθετείται βασική σύνταξη προνοιακού χαρακτήρα για ανασφάλιστους με εισοδηματικά κριτήρια που θα καταβάλλεται από κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού και με βάση τη σημερινή προνοιακή σύνταξη Ο.Γ.Α.
3) Δε θα θίγονται θεμελιωμένα και ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα σήμερα.
4) Αυξάνεται κατά 2 χρόνια ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης ως το 2015, εδώ χρειάζεται περισσότερη σαφήνεια και μεταβατικές διατάξεις εφαρμογής.
5) Εξισώνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών-γυναικών στο δημόσιο από το 2013 με οροφή τα 65 έτη. Δεν υπάρχει διευκρίνιση για μητρότητα-πολύτεκνες μητέρες,
6) Αλλάζει ολόκληρο το πλαίσιο απονομής αναπηρικών συντάξεων με νέα κριτήρια.
7) Χρόνιες ασθένειες, δεν θα επανεξετάζονται π.χ. σύνδρομο Dαwn, σκλήρυνση κατά πλάκας αφαίρεση άνω και κάτω άκρων κλπ.
8) Σταδιακή εφαρμογή με μεταβατικές διατάξεις απονομής σύνταξης λόγω μητρότητας με οροφή το 55ο έτος της ηλικίας εάν στο 50ο έτος υπάρχει ανήλικο παιδί και τουλάχιστον 5500 ημέρες ασφάλισης για ασφαλισμένες πριν το 1993 και 6000 ημερομίσθια για ασφαλισμένες από 1/1/1993 και μετά.
9) Δεν καταργείται το Ε.Κ.Α.Σ.,αλλά αυξάνονται οι κλίμακες χορήγησης.
10) Χορήγηση σύνταξης με 37 χρόνια ασφάλισης ακόμα και με διαδοχική ασφάλιση. Απομένει να διευκρινιστεί σε ποια ηλικία ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας ή στο 60ο έτος π.χ.
11) Θεσμοθετούνται νομοθετικές ρυθμίσεις για περιορισμό της σπατάλης στις δαπάνες υγείας, φαρμάκων, παροχών σε είδος και χρήμα.
12) Μηχανογραφούνται όλα τα ασφαλιστικά ταμεία και συνδέονται μεταξύ τους μηχανογραφικά για τη γρήγορη απονομή συντάξεων και τον έλεγχο δαπανών.
13) Οριοθετείται η αναλογική σύνταξη και πριμοδοτείται η ανταποδοτική σύνταξη ανάλογα με τον αριθμό των ημερομισθίων. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η αρχή της ανταποδοτικότητας μεταξύ άλλων εξασφαλίζει τη μείωση της εισφοροδιαφυγής εάν συνοδεύεται και από το ύψος των αποδοχών με συμμετοχή στο ύψος της σύνταξης.
14) Θέμα ουσίας προκύπτει από την πρόθεση υπολογισμού του ύψους της σύνταξης από το σύνολο των αποδοχών επί όλου του ασφαλιστικού βίου έστω και αν η ρύθμιση αυτή θα ξεκινήσει από το 2018 και μετά. Το αποτέλεσμα θα είναι αρνητικό για τους ασφαλισμένους εάν δεν προστεθεί ανάλογη ποσόστωση μαθηματικού τύπου με βαθμό μη ουσιαστικής μείωσης των συντάξεων άλλως οι συντάξεις ανάλογα με τον ασφαλιστικό βίο θα μειωθούν από 10% έως και 30%. Το ισχύον σήμερα σύστημα απονομής σύνταξης ως προς το ποσό έχει να κάνει με το ύψος των ακαθαρίστων αποδοχών της καλύτερης πενταετίας της τελευταίας δεκαετίας.
15) Αναστέλλονται οι συντάξεις για συνταξιούχους κάτω των 55 ετών εφόσον είναι παλιός ασφαλισμένος εάν εργάζεται. Μειώνεται η σύνταξη για συνταξιούχους άνω των 55 ετών από το ποσό των 770 ευρώ και για 70% στο υπόλοιπο π.χ. σύνταξη 1300 ευρώ μείωση στο πλέον των 770 ευρώ κατά 70%.
16) Διαχωρισμός κλάδου υγείας από τον κλάδο σύνταξης σε βάθος χρόνου. Εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι ο διαχωρισμός να συμβεί τάχιστα για περισσότερο έλεγχο στις δαπάνες σε όλα τα επίπεδα.
Σε κάθε περίπτωση οι όποιες αλλαγές πρέπει να είναι σοβαρές σε όλα τα επίπεδα σε μια εποχή μεγάλης οικονομικής στενότητας με ασφαλιστικά ταμεία να ασφυκτιούν οικονομικά, τα ελλείμματα να παρουσιάζουν φαινόμενα λερναίας Ύδρας.
Η κάθε απόφαση πρέπει να αποτελεί πειστικό κριτήριο θωράκισης και ύπαρξης του συστήματος για το παρόν και το μέλλον με μέτρα σοβαρά αποτελεσματικά που θα δώσουν χρονικούς ορίζοντες σε ένα ασφαλιστικό σύστημα με χιλιάδες παθογένειες, το οποίο πληρώνουν οι σημερινές γενιές με αβέβαιο το ασφαλιστικό τους μέλλον.
(Γιάννης Σωπασής, Συνεργάτης της Επιστημονικής Ομάδας της Epsilon Net)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου