Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Υπάρχει ηφαίστειο κοντά στην Αθήνα!


Εκατομμύρια Ελληνες αγνοούν την ύπαρξή του... Ολοι έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον τους στην ηφαιστειακή έκρηξη που σημειώθηκε στην Ισλανδία και στάθηκε η αφορμή να παραλύσουν οι συγκοινωνίες στην Ευρώπη. Κι όμως, λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα της χώρας ένας ηφαιστειακός... γίγαντας φαίνεται πως κοιμάται ήσυχα εδώ και δύο εκατομμύρια χρόνια. Το Σουσάκι, το πιο άγνωστο ηφαιστειακό κέντρο της Ελλάδας, βρίσκεται μόλις 70 χιλιόμετρα μακριά από την Ομόνοια, στην περιοχή των Αγίων Θεοδώρων και αποτελεί το βορειότερο άκρο του ενεργού ηφαιστειακού τόξου του νότιου Αιγαίου, στο οποίο ανήκουν τα ηφαίστεια στα Μέθανα, στον Πόρο, στη Μήλο, στη Σαντορίνη και στη Νίσυρο. Το στοιχείο που το κάνει να ξεχωρίζει είναι ότι δεν έχει κρατήρα ή καλντέρα, αλλά δεκάδες τρύπες (στόμια) από τις οποίες εκλύεται διοξείδιο του άνθρακα και θείο. Η παρουσία του ηφαιστείου γίνεται αισθητή από την έντονη δυσοσμία του θειαφιού και από το σεληνιακό τοπίο που παρουσιάζει η περιοχή. Σήμερα, αν και από τους επιστήμονες θεωρείται ότι το ηφαίστειο είναι σβησμένο, κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει τα μυστικά της γης ή να ακούσει τους... ψιθύρους της. Ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Φυτίκας, ανέφερε στην «Espresso»: «Το Σουσάκι είναι ένα από τα ανενεργά, αλλά εντυπωσιακά σε επίπεδο έρευνας ηφαιστειακά κέντρα στην Ελλάδα. Πριν από μερικά χρόνια, όταν εργαζόμουν στο ΙΓΜΕ, ήμουν επικεφαλής έρευνας γεωθερμίας στην εν λόγω περιοχή. Πραγματικά όσο πλησιάζει κανείς βλέπει ότι η γη δείχνει το πρωτόγονο πρόσωπό της. Στερεοποιημένες μάζες από τόνους πρωτογενούς υλικού από τα έγκατα της γης και θειαφιού κάνουν το τοπίο σεληνιακό. Από τα στόμια αναβλύζουν ατμίδες ζεστού αέρα, διοξειδίου του άνθρακα, υδρόθειου. Τα κύματα θερμού αέρα καλύπτουυν μια απόσταση αρκετών χιλιομέτρων. Μάλιστα, στην περιοχή εντοπίσαμε και ένα σημείο με ζεστά νερά. Από τη γεώτρηση που πραγματοποιήσαμε μετρήσαμε 75 βαθμούς Κελσίου σε βάθος 150 μέτρων».Το κέντρο του ηφαιστείου βρίσκεται σε μια χαράδρα, ενώ γύρω από αυτό αρκετά ζώα και πουλιά πέφτουν καθημερινά νεκρά και δη περισσότερο κατά τους χειμερινούς μήνες.Και αυτό διότι, όπως μας εξηγεί ο κ. Φυτίκας «αρκετά ζώα και πουλιά μπαίνουν στα σημεία που βγαίνουν οι ατμίδες για να ζεσταθούν. Ο αέρας, όμως, αγγίζει τους 50 με 60 βαθμούς Κελσίου, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα είναι θανατηφόρο. Τα ζώα πεθαίνουν από ασφυξία, όπως πεθαίνουν και τα δέντρα που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση».Το ηφαιστειακό τόξο που δημιουργείται ανάμεσα στις πλάκες της Αφρικανικής και της Ευρασιατικής σηματοδοτείται στο νοτιότερο άκρο του από το ηφαίστειο της Νισύρου και επεκτείνεται με τα ηφαίστεια της Σαντορίνης, της Μήλου, των Μεθάνων, καθώς παρεμβάλλονται δεκάδες άλλα υποθαλάσσια, άγνωστα ακόμη και στους επιστήμονες. Φυσική κατάληξη του τόξου είναι το Σουσάκι. Οι γεωλόγοι - ερευνητές του Πανεπιστημίου Αθηνών που παρακολουθούν το ηφαίστειο δεν ανησυχούν για κάποια ξαφνική καταστροφική έκρηξη.Ο αναπληρωτής καθηγητής Ηφαιστειολογίας και Πετρολογίας στο τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Aθηνών, Κώστας Κυριακόπουλος, επισήμανε: «Η ύπαρξη του ηφαιστείου χάνεται στα βάθη χιλιετηρίδων. Το Σουσάκι υπολογίζεται ότι ενεργοποιήθηκε για πρώτη φορά πριν από 2,7 εκατομμύρια χρόνια. Στην περιοχή έχουμε κάνει μετρήσεις που στόχο έχουν τον προσδιορισμό των ηφαιστειολογικών χαρακτηριστικών του Σουσακίου και έχουμε εγκαταστήσει ειδικά όργανα μέτρησης προκειμένου να παρακολουθούμε την ποσότητα και την ποιότητα των αερίων σε καθημερινή βάση. Το συγκεκριμένο ηφαίστιο είναι ένα πολύτιμο φυσικό εργαστήριο, που μας παρέχει πολύτιμα στοιχεία και πληροφορίες για τις γεωλογικές ανακατατάξεις στην περιοχή. Οι μετρήσεις των ατμίδων έδειξαν την ύπαρξη μεθανίου και υδροθείου σε μικρές ποσότητες και διοξειδίου του άνθρακα σε ποσοστό έως και 95%». Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι της περιοχής, γεωργοί οι περισσότεροι, πήγαιναν καθημερινά στο ηφαίστειο και έκαναν εξόρυξη στερεοποιημένου θειαφιού, το οποίο εκείνα τα χρόνια ήταν ιδιαίτερα σπάνιο και ακριβό, το επεξεργάζονταν και το χρησιμοποιούσαν στις καλλιέργειές τους. Ωστόσο, τα δυστυχήματα ήταν εκατοντάδες. Τη δεκαετία του ‘60 η εξόρυξη σταμάτησε. Το θειάφι έπαψε να αποτελεί ανάγκη για τους γεωργούς που μπορούσαν πλέον να το αγοράζουν χωρίς να διακινδυνεύουν τη ζωή τους στη δηλητηριασμένη ατμόσφαιρα του ηφαιστείου.
Περισσότερες εκρήξεις ηφαιστείων στο μέλλον
Ίσως θα πρέπει να συνηθίζουμε την ιδέα ότι κατά καιρούς θα ζούμε χωρίς αεροπλάνα, αφού τα επόμενα χρόνια ή ακόμα και δεκαετίες οι αερομεταφορές είναι πιθανό περιοδικά να αποδιοργανώνονται από ανάλογες ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ισλανδία, με αυτήν που ήδη κρατά ομήρους εκατομμύρια επιβάτες σε όλη την Ευρώπη -και όχι μόνο.Ορισμένοι γεωλόγοι και ηφαιστειολόγοι δεν αποκλείουν ότι το ηφαίστειο Εϊγιαφιέλ, που τώρα μας ταλαιπωρεί με το νέφος της ηφαιστειακής τέφρας του, δεν αποτελεί μεμονωμένο φαινόμενο, αντίθετα μπορεί να γίνει συνηθισμένο θέαμα στο μέλλον. Αρκετοί επιστήμονες εκτιμούν ότι η περιοχή της Ισλανδίας, η οποία ήταν ούτως ή άλλως ανέκαθεν ιδιαιτέρως ενεργή από γεωλογική άποψη, εισέρχεται πια σε μια ακόμα πιο δραστήρια φάση, που θα περιλαμβάνει περισσότερες εκρήξεις ηφαιστείων, μερικές από τις οποίες μπορεί να είναι πολύ μεγάλες (σαφώς μεγαλύτερες από αυτή την Εϊγιαφιέλ).Στο δεύτερο ήμισυ του 20ού αιώνα τα ισλανδικά ηφαίστεια ήσαν ασυνήθιστα ήσυχα. Όμως «η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην Ισλανδία φαίνεται να ακολουθεί μια περιοδικότητα 50 έως 80 ετών. Η αύξηση στη δραστηριότητα κατά τα τελευταία δέκα χρόνια δείχνει ότι πιθανώς εισερχόμαστε σε μια πιο ενεργή φάση με περισσότερες εκρήξεις», δήλωσε ο ισλανδικής καταγωγής Θορβαλντούρ Θόρνταρσον του πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, ειδικός στα ισλανδικά ηφαίστεια, σύμφωνα με το “New Scientist”.Παράλληλα με την ενεργοποίηση των ηφαιστείων, έχει καταγραφεί εντονότερη σεισμική δραστηριότητα στην Ισλανδία, με αποκορύφωμα μέχρι στιγμής το σεισμό μεγέθους 6,1 Ρίχτερ που ταρακούνησε την πρωτεύουσα Ρέικιαβικ τον Μάιο του 2008. Το 1998, ερευνητές του πανεπιστημίου της Ισλανδίας υπό τον Γκούντρουν Λάρσεν μελέτησαν στοιχεία 800 ετών από στρώματα λάβας, πυρήνες πάγου κ.α. και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ηφαιστειακή δραστηριότητα στην χώρα τους περνάει από εναλλασσόμενες φάσεις υψηλής και χαμηλής δραστηριότητας. Το αποκορύφωμα της ενεργού φάσης συνδέεται στενά με την εκδήλωση σεισμών, οι οποίοι απελευθερώνουν την ένταση που συσσωρεύουν τα τεκτονικά ρήγματα κοντά στην Ισλανδία. Η περιοδικότητα των ηφαιστειακών εκρήξεων επίσης συνδέεται με την περιοδικότητα στην κίνηση του μάγματος από τα έγκατα (τον μανδύα) της γης προς την επιφάνεια, καθώς και από τις διακυμάνσεις της πίεσης που ασκούν στην επιφάνεια του εδάφους οι παγετώνες καθώς λιώνουν, ενώ και η πάντα έντονη γεωθερμική δραστηριότητα έχει τις δικές της φάσεις μεγαλύτερης ενεργοποίησης, συμβάλλοντας και αυτή στην ενεργοποίηση των ηφαιστείων. Εκτός όμως από πιο συχνές, οι ηφαιστειακές εκρήξεις στην Ισλανδία φαίνεται να γίνονται και πιο ισχυρές στη διάρκεια του ανοδικού κύκλου ενεργοποίησης των ηφαιστείων. Οι πιο καταστροφικές εκρήξεις -μεταξύ αυτών εκείνη του ηφαιστείου Λάκι που, το 1783, σκότωσε πάνω από τα μισά ζώα της χώρας και οδήγησε σε θανάσιμη πείνα και εξόντωση του ενός τετάρτου περίπου (δηλαδή του 25%) του πληθυσμού - συνέβησαν ακριβώς σε τέτοιες φάσεις περιοδικής ενεργοποίησης. «Αν όντως εισερχόμαστε σε μια πιο ενεργή φάση, τότε τέτοιες μεγαλύτερες εκρήξεις θα γίνουν πιο πιθανές», δήλωσε ο Θόρνταρσον, ο οποίος πιστεύει ότι κάτι τέτοιο πράγματι συμβαίνει και εκτιμά ότι η νέα ενεργή φάση θα διαρκέσει περίπου 60 χρόνια, με αποκορύφωμα μεταξύ των ετών 2030-2040. Όσες πτήσεις προλάβουμε να κάνουμε μέχρι τότε…Όσον αφορά το συγκεκριμένο ηφαίστειο Εϊγιαφιέλ, ο νορβηγός ηφαιστειολόγος καθηγητής Ραϊντάρ Τρόνες του Νορβηγικού Πανεπιστημίου Επιστήμης και Τεχνολογίας, ο οποίος έχει ειδικευτεί στα ισλανδικά ηφαίστεια, σύμφωνα με το Science Daily, θεωρεί πιθανό ότι η τρέχουσα έκρηξη και η εκπομπή τέφρας στην ατμόσφαιρα θα διαρκέσει μέχρι και ένα μήνα, ενώ δεν απέκλεισε να συνεχιστεί για ένα χρόνο ή και περισσότερο! Πάντως το ηφαίστειο Εϊγιαφιέλ θεωρείται ότι έχει εκτονωθεί αρκετά και δεν αναμένεται να δώσει άλλη μεγάλης κλίμακας έκρηξη.Όμως πιο επίφοβο, σύμφωνα με τους ηφαιστειολόγους, είναι το γειτονικό πολύ μεγαλύτερο ηφαίστειο Κάτλα, θαμμένο κάτω από έναν παγετώνα, το οποίο εκρήγνυται κατά μέσο όρο δύο φορές κάθε αιώνα κατά τα τελευταία 1.100 χρόνια που έχει κατοικηθεί η Ισλανδία. Δυστυχώς, σύμφωνα με τον Τρόνες, έχει σχεδόν αιώνα να εκραγεί - τελευταία φορά ήταν το 1918. Εκπέμπει το 0,3% των αερίων του θερμοκηπίουΤο ηφαίστειο Εϊγιαφιέλ απελευθερώνει στην ατμόσφαιρα 150.000 έως 300.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα κάθε μέρα, μια ποσότητα ανάλογη με αυτή που εκπέμπει μια μικρομεσαία ευρωπαϊκή οικονομία, σύμφωνα με εκτιμήσεις ευρωπαίων επιστημόνων, που μελετούν το φαινόμενο.Η χαμηλότερη εκτίμηση (150.000 τόνοι καθημερινά) έγινε από τον γεωεπιστήμονα Κόλιν Μακφέρσον του βρετανικού πανεπιστημίου του Ντέραμ, ενώ η υψηλότερη (300.000 τόνοι) από τον Πατρίκ Αλάρ του Ινστιτούτου Γεωφυσικής του Παρισιού, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο. Και οι δύο ερευνητές διευκρίνισαν ότι πρόκειται για αρχικές εκτιμήσεις που μπορεί να αλλάξουν στη συνέχεια.Σε ετήσια βάση, εκπομπές αερίων τέτοιου μεγέθους μπορεί να τοποθετήσουν το ισλανδικό ηφαίστειο από την 47η έως την 75η θέση στην παγκόσμια κατάταξη των κρατών όσον αφορά τις εκπομπές «αερίων του θερμοκηπίου», σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Ινστιτούτου Φυσικών Πόρων (WRI). Αν τελικά το ηφαίστειο το 2010 βρεθεί στην 47η θέση, τότε μέσα στο έτος θα έχει εκπέμψει στην ατμόσφαιρα περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από χώρες όπως η Αυστρία, η Πορτογαλία, η Ιρλανδία, η Φινλανδία, η Βουλγαρία, η Σουηδία, η Δανία, η Ελβετία κ.α. Πάντως οι ειδικοί είναι καθησυχαστικοί ότι μια τέτοια ηφαιστειακή έκρηξη δεν μπορεί να επιδεινώσει την κλιματική αλλαγή, καθώς η συνεισφορά του ισλανδικού ηφαιστείου είναι τελικά μικρή - λιγότερο από το 0,3% των παγκόσμιων εκπομπών «αερίων του θερμοκηπίου». Εξάλλου, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Περιβάλλοντος, οι καθημερινές εκπομπές διοξειδίου από τα αεροσκάφη των 27 κρατών μελών της ΕΕ φθάνουν περίπου τους 440.000 τόνους καθημερινά.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Ανδρέας Παπανδρέου – Το ωροσκόπιό του. Ένα μεγάλο αφιέρωμα, αστρολογικό και όχι μόνο!

Ο Ανδρέας Παπανδρέου γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου του 1919 στη Χίο από την Σοφία Μινέϊκο και τον Γεώργιο Παπανδρέου με το παλιό όμως ημερολόγιο.Αρα η ημερομηνία γέννησής του είναι 18/2/1919.Σημαντική πολιτική μορφή, άσχετα με το αν κάποιος ήταν οπαδός του ή όχι.Πρωταγωνίστησε στην πολιτική ζωή του τόπου, επιφέροντας ΑΛΛΑΓΗ. Τα οράματά του ήταν συγκεκριμένα, διατυπώνοντάς τα με σαφή και κατανοητό τρόπο, προχωρώντας στην υλοποίησή τους με τρόπους φιλολαικούς και αποτελεσματικούς.Οι προοδευτικές δυνάμεις και η Αριστερά, οφείλουν στον Ανδρέα Παπανδρέου το γεγονός πως μπόρεσαν να εκφρασθούν, να καθορίσουν τις εξελίξεις, να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο.Το 1980 για παράδειγμα, τα βιβλία των Νέων Ελληνικών στα σχολεία δεν εμπεριείχαν «Ρίτσο» και αρκούνταν στον «Ερωτόκριτο», πράγμα που άλλαξε εκείνοςαπαλλάσσοντας τα βιβλία από το χρώμα της διάκρισης. Σ' αυτόν οφείλεται η σημερινή μορφή της οργάνωσης των κομμάτων.Πλησίασε το λαό, με την εξαιρετική του ικανότητα να επικοινωνεί με αυτόν και την...

O πωλών επί πιστώσει και ο πωλών τοις μετρητοίς

«Ήμουν κι εγώ στο κότερο...»

Με τους παίκτες του Παναθηναϊκού γιόρτασε χθες το βράδυ τα γενέθλια του ο Νίκος Πατέρας, στο πολυτελέστατο κότερό του «Adamas II». Ο νέος πρόεδρος του «τριφυλλιού» κάλεσε το ποδοσφαιρικό τμήμα στο... φτωχικό του, τους παρέθεσε δείπνο, παρακολούθησαν όλοι μαζί την αναμέτρηση του Ολυμπιακού εναντίον της Ανόρθωσης και τους μοίρασε δώρα. Ένα λευκό μπλουζάκι με φωτογραφία του κότερου μπροστά που από κάτω, ως λεζάντα, ανέφερε: «Ήμουν κι εγώ στο κότερο...»! Οι αφίξεις Πρώτος έφτασε στο κότερο ο Γιώργος Καραγκούνης (20:50) και ακολούθησαν αμέσως μετά οι Πετρόπουλος και Γκαλίνοβιτς. Στις 20:55 ήταν η σειρά του Χενκ τεν Κάτε και των συνεργατών του (Λεμ, Σνούι) και στη συνέχεια έφτασαν οι Μάτος, Χριστοδουλόπουλος, Γκάμπριελ και Σόουζα. Στις 21:00 έκανε την εμφάνισή του ο Νίκος Πατέρας και λίγη ώρα αργότερα μαζεύτηκαν και οι υπόλοιποι: Αναστασίου, Λεοντίου, Τζιόλης, Ζιλμπέρτο, Νίλσον, Μουν, Σιόντης, Μελίσσης, Καρνέζης, Νίνης, Βύντρα, Αντωνίου, Παπαβασιλείου, Αντωνιάδης, Ρουκάβινα Κλέιτον, Γκούμας...